De Nikon 14-24 AF-S f/2,8 ID-ED groothoekzoom bestaat al sinds 2007. Dat er sindsdien niets aan veranderd is, bewijst zijn kwaliteit. De  Nikon AF-S 14-24mm f/2.8 is een joekel van een lens, niet alleen qua omvang en gewicht, maar ook qua prestaties. Dat is een niet geringe prestatie voor lensontwerpers,. Het ontwerpen van lichtsterke groothoekobjectieven voor camera’s met een full frame sensor is uiterst gecompliceerd omdat lensfouten snel toenemen met zowel de diameter als de lichtsterkte van de lens. Nikon heeft alles uit de kast gehaald om de beste optische resultaten te bereiken. We testten dit topstukje op een Nikon D800 en een D810. Wat zijn de belangrijkste toepassingsgebieden voor zo’n zoom en wat zijn de sterkste punten? Maakt de lens de stevige prijs ook in de praktijk waar?

Nikon AF-S 14-24mm f/2.8G IF-ED

Er zijn vele situaties waar een ultragroothoek (en daar mag je zo’n 14-24 wel toe rekenen) van pas komt. Situaties dus waarbij je zoveel mogelijk in beeld wilt hebben. Dat kan een landschap zijn, een groep mensen of een gebouw. Vaak is een kort brandpunt je redding als het niet mogelijk is om een stap achteruit te zetten. Ook zijn extreme groothoekzooms handig bij sport- en actiefotografie, waar nauwkeurig kadreren van het onderwerp niet altijd mogelijk is. Heb je veel in beeld dat zit er altijd wel bij wat je eigenlijk wilde vastleggen.

Rectilineaire groothoeken (dat zijn lenzen die rechte lijnen niet vertekenen; in tegenstelling tot fisheyes met hun kenmerkende vervorming) van dit kaliber zijn er niet veel; Nikon had ooit een 13 mm vastbrandpunt . Daarvan zijn er maar 350 gemaakt – een echt verzamelaarsobject dus. Zelf bezat ik ooit een 18 mm vastbrandpunt van Nikon. Maar dat was geen optische hoogvlieger, de lens had een heel lastig te corrigeren S-vormig (“Mustache”) vervormingspatroon. Mijn Sigma 12 mm vastbrandpunt is bij een parachutesprong verloren gegaan. Die lens staat overigens ook niet meer in de Sigma catalogus. Extreme groothoeken voor andere formaten dan Full Frame bestaan niet. Zou je  de beeldhoek van een 14 mm Full Frame lens willen bereiken met een APS-C camera, dan zou je een 9,3 mm nodig hebben maar die is er niet. Bij micro-43 kan je kiezen uit twee 7-14mm zoomlenzen, die we beiden hebben getest.Het probleem bij extreme groothoeken zijn altijd de hoeken waar resolutie terugloopt en lichtafval en chromatische aberratie verschijnen. Ook vervorming kan je parten spelen. Het gevolg is dat je de beelden nogal eens moet croppen om nog een aanvaardbare beeldkwaliteit over te houden. Daar koop je natuurlijk geen supergroothoek voor. Het mooie van deze Nikon 14-24 is dat men allles uit de kast heeft gehaald om de beste optische prestaties te bereiken bij een hoge f/2.8 lichtsterkte, en dat dit ook gelukt is.

Bouw en Autofocus

Een joekel van een lens, schreef ik al in de inleiding. Hij meet 98 (diameter) bij 132 mm (lengte) en weegt bijna een kilo. Er zijn 14 lenselementen in 11 groepen. De frontlens is zeer bol en wordt beschermd door een vast aangebouwde tulpvormige zonnekap. Je kunt de lens daarmee rechtop neerzetten zonder hem te beschadigen. Er passen geen filters op, ook niet aan de achterkant, en de lensdop is een deksel met opstaande randen van ongeveer een centimeter die je over de zonnekap schuift. Alles ademt kwaliteit: een rubberafdichting rond de bajonet voor perfecte afdichting tegen water en stof, grote rubber ringen voor afstand- en zoominstelling, een afstandsschaal en een solide schakelaar voor MF en AF. Voor en achter nano-coating, en ED-glaselementen ter voorkoming van CA. Het kleinste diafragma is f/22, er zijn negen diafragmalamellen. Het is een zogenaamd G-objectief, wat wil zeggen dat het diafragma vanuit de body wordt aangestuurd, er is geen diafragmainstelling op de lens. Er is ook geen beeldstabilisatie. Dat is wel het enige manco dat we aan dit lensontwerp kunnen ontdekken.

De AF gebeurt met een Silent Wave motor: zeer snel en vrijwel geluidloos. De scherptediepte is bij de korte brandpuntsafstanden natuurlijk groot, zodat aan de scherpstelling minder eisen worden gesteld dan bij een telelens. Bij 14 mm en f/8 is alles van 42 cm tot oneindig scherp! Missers bij de scherpstelling, die opmerkelijk genoeg bij groothoeklenzen vaker voorkomen dan bij tele’s, zagen we bij deze lens hoogst zelden. De kortste instelafstand is  28 cm, wat bij de 14 mm-stand een beeldveld oplevert van 30 cm horizontaal.

Het kasteel van Neerijnen. Hard zonlicht, strakblauwe lucht, f/6,3. Geen spoor van vignettering. Chapeau.

Lichtafval

Bij menig groothoek is de lichtafval in de hoeken een aandachtspunt. Logisch, want het licht valt onder een zeer scherpe hoek op de sensor. Nikon heeft dat probleem vakkundig onderdrukt, en zeker wanneer je de vignetteringsreductie van de body inschakelt is er vrijwel niets van te merken.

Overstraling, vervorming en chromatische aberratie

Schuur aan de Waal bij Herwijnen. 1/160 f/9. Zoomstand 21 mm. De kwaliteit doet voor een vastbrandpunt niet onder.

Optische fouten zoals overstraling en chromatische aberratie ontbreken bijna geheel. Alleen met de zon in beeld constateerden we wat vlekken. Dat is wel iets om op te letten want met zo’n gigantische beeldhoek komt die zon wel eens ongemerkt in beeld. Ook zie je wel eens een gradient in het blauw van de lucht (zoals hierboven). Dat is geen lensfout, het is écht zo. Van alle parameters waarop wij deze lens in het laboratorium en in de praktijk getest hebben was vervorming eigenlijk het minst sterke punt. Die is goed waarneembaar maar anderzijds ook weer gemakkelijk in de camera of met een beeldbewerkingsprogramma te corrigeren. 

Scherpte

Aan de naar boven toe uitwaaierende boomstammen bovenin de foto kun je al zien dat er met een flinke groothoek gewerkt is. 1/50 seconde f/8, zoomstand 24 mm

De resolutie van dit topobjectief is uitstekend. Bij volle opening is het scheidend vermogen in de hoeken  ‘goed’ maar al bij één stop diafragmeren maten we zeer goede en in het centrum zelfs uitstekende waarden. Let eens op de foto hierboven op de hoeken onderin, die zijn voor een objectief met deze brandpuntsafstand echt heel fraai. Hieronder zijn de Imatest resultaten voor de resolutie van jpg bestanden uit een Nikon D810 weergegegven.

Conclusie Nikon AF-S 14-24mm f/2.8G IF-ED test met Nikon D810 / D800

Voordelen

• Zoomlens met extreem grote beeldhoek
• Grote maximale lensopening
• Zeer fraai en degelijk gebouwd
• Uitstekende optische prestaties
• Goede prijs/kwaliteitsverhouding

Nadelen

• Groot en zwaar
• Geen beeldstabilisatie

Nikon 14-24mm f/2.8G? Aanbevolen!

Wij vinden het fotograferen met een ultragroothoek altijd al leuk vanwege de vele creatieve mogelijkheden die zo’n lens biedt. In dit geval is het – vanwege de uitstekende optische prestaties – een feest! Als nadelen hebben wij het ontbreken van beeldstabilisatie, het flinke gewicht en het volume genoteerd. Maar zeker in combinatie met een grote body als een D750 of D801 valt dat ook wel weer mee. Dit absolute topobjectief wordt door onze partners/webwinkels aangeboden voor minder dan € 2000. Dat is voor veel liefhebbers misschien een hoop geld, maar wij vinden het voor een lens van deze kwaliteit eigenlijk een koopje.