De Nikon AF-S DX 16–80mm f/2.8–4E ED VR maakt kans om een klassieker te worden onder de Nikon DX lenzen. In de afgelopen jaren hebben diverse camerafabrikanten enorme inspanningen gepleegd om nieuwe objectieven te maken voor camera’s met een volformaat sensor. Daardoor leek het er op dat camera’s met een kleinere sensor – wat lenzen betreft – minder aandacht kregen. Natuurlijk kan je op een DX camera een objectief gebruiken dat ontworpen is voor een camera met een FX sensor. Dat heeft een voorbeeldige beeldkwaliteit als gevolg, omdat je alleen het centrum van het beeld gebruikt. De keerzijde van een FX lens op een DX camera is dat een FX objectief met dezelfde specs als een DX lens zwaarder, groter en duurder is.
Nikon DX 16–80mm f/2.8–4E ED VR adviesprijs: €1199,-.
De adviesprijs van de Nikon 16-80mm ligt boven de duizend euro. Dat verraadt een doelgroep van (semi)professionals en prosumers. De Nikon 16-80mm DX is dan ook voorzien van enkele van Nikons meest recente “professionele” technologieën, zoals een elektromagnetisch diafragma en een beschermende fluorcoat op de voorste lens. Het 5x zoombereik van 16-80 mm is geschikt voor de meeste opnamesituaties, van uitgestrekte landschappen tot portretten van dichtbij. De hoge lichtsterkte van f/2.8-4 biedt een merkbaar voordeel bij weinig licht en een mooie bokeh. Nikons indrukwekkende vibratiereductie van vier stops houdt beelden zelfs bij lange sluitertijden scherp. Perfect voor op reis, want bovendien compact en slechts 480 gram licht.
Bouw en autofocus
Het geavanceerde optische ontwerp van dit objectief bestaat uit 17 elementen in 13 groepen. De lenselementen zijn voorzien van Nano Crystal Coat en het voorste glaselement is voorzien van fluorcoat, die water, stof en vuil actief afstoot, zonder dat dit ten koste gaat van de beeldkwaliteit. Verder bevat het objectief drie asferische lenselementen en vier elementen van ED-glas (extra lage dispersie). De kunststof behuizing is solide. Met de M/A-schakelaar kan je overschakelen naar prioriteit voor handmatige scherpstelling. Een rubberen ring om de metalen lensvatting houdt stof en vocht tegen. Zowel de zoom- als scherpstelring zijn fijn gedempt. De Silent Wave Motor (SWM) zorgt voor snelle, stille en nauwkeurige autofocus binnen het gehele zoombereik
Een elektromagnetisch diafragma – Nikon heeft vanwege backward compatability lang vastgehouden aan een mechanische regeling van het diafragma – biedt een nauwkeurigere belichting, met name bij hoge beeldsnelheden.Het objectief wordt geleverd met de HB-75 zonnekap.
Lichtafval
Bij volle opening zijn zonder correctie van lichtafval donkere randen zichtbaar. Bij f/5.6 is dat verdwenen. Lichtafval is eenvoudig softwarematig te corrigeren, bijvoorbeeld met lenscorrectieprofielen in Lightroom of Photoshop.
Nikon DX 16–80mm f/2.8–4E ED VR @ 16mm
Universeel inzetbaar: de beeldhoek van de Nikon 16-80mm f/2.8-4 ED VR komt overeen met de beeldhoek van een 24-120mm zoomlens op een camera met een FX sensor. Een lichtsterke zoomlens met beeldstabilisatie met dit zoombereik – van groothoek tot kleine telelens – is universeel inzetbaar: van (urban) landschap, bruiloft, vakantie of reportage. Vergelijk deze opname met de opname hiets verder in het artikel om een indruk te hebben van het zoombereik.
Weinig overstraling: Nikon’s eerste DX lens met Nano Crystal Coating
De Nikon DX 16–80mm f/2.8–4E ED VR is het eerste DX-objectief met Nikon’s Nano Crystal Coat. Met deze coating worden nevenbeelden/ghosts/beeldschaduwen en overstraling tegengegaan. We hebben tijdens de praktijktest opnames gemaakt met direct tegenlicht en tegelijkertijd opnames gemaakt met een Nikkor 24 mm f/2.8 uit het digitale tijdperk. De moderne zoomlens versloeg het objectief uit het analoge tijdperk (bij film had je minder last van interne reflecties en daarom waren objectieven toen nog niet zo goed gecoat) met vlag en wimpel.
Scherpte
Sinds het in gebruik nemen van een neiuwe testopstelling, die ook geschikt is voor camera’s met 50 megapixels, rapporteren we MTF 50 resultaten van RAW bestanden zonder beelbewerking (verscherping, correcties op lichtafval, chromatische aberratie en vervorming. Daarvoor lieten plaatjes zien van MTF 50 resultaten van jpg bestanden, inclusief alle mogelijke in-camera correcties. Voor veel amateur fotografen bieden deze jpg scores “What you see is what you get”, maar de camera heeft meer invloed op het eindresultaat dan bij de metingen aan onbewerkte RAW bestanden (lees; buiten Photoshop en Lightroom om), die meer informatie geven over het lensontwerp.
De Imatest resultaten (MTF50) voor niet verscherpte RAW bestanden zonder correcties op chromatische aberratie en vervorming. Open je RAW bestanden in Lightroom of Photoshop, dan wordt chromatische aberratie gecorrigeerd en is de scherpte in de hoeken daardoor hoger. Met name de hoge centrum scherpte valt op. De hoogste centrumscherpte wordt al na 1 stop diafragmeren bereikt. Voor optimale scherpte in de hoeken kan het geen kwaad om twee stoppen te diafragmeren.
Nikon DX 16–80mm f/2.8–4E ED VR @ 80mm
Chromatische aberratie en vervorming Nikon DX 16–80mm f/2.8–4E ED VR
Nikon camera’s voeren een perfecte correctie door van eventuele laterale chromatische aberratie – lees: gekleurde randen bij extreme contrastovergangen in de hoeken van het beeld – uit op alle lenzen. Dus ook van niet-Nikon objectieven. Dat vind ik te prijzen aan Nilkon, want dat is niet bij alle camera merken het geval. Bij Canon kan je alleen in-camera correcties toepassen op Canon lenzen.
Bij het ontwerp heeft Nikon er voor gekozen om de chromatische aberratie niet helemaal te elimineren. Waarschijnlijk omdat dit de kostprijs verder zou verhogen, terwijl je zowel RAW als jpg bestanden eenvoudig automatisch en zonder kwaliteitsverlies kan corrigeren voor chromatische aberratie.
Tijdens onze test was er nog geen lenscorrectieprofiel beschikbaar in Lightroom, Photoshop of DxO Optics. Dat zal over een paar weken wel anders zijn. Dan kan je ook in RAW bestanden alle chromatische aberratie automatisch corrigeren. Zodra je dat doet, zijn de scores voor chromatische aberratie voor RAW bestanden gelijk aan de scores voor CA van de jpg bestanden.
VR test: Uitmuntende prestatie
Nikon 16-80mm bood in onze test perfecte vibratiereductie: 5 stops winst
De Nikon AF-S DX NIKKOR 16–80mm f/2.8–4E ED VR is voorzien van de nieuwste generatie van Nikon’s indrukwekkende vibratiereductietechnologie. Effectieve beeldstabilisatie – of vibratiereductie zoals Nikon dat noemt – is een niet te onderschatten pluspunt voor iedereen die zonder een statief op stap gaat. Hierdoor kan je fotograferen met sluitertijden sluitertijden die tot vier stops langer zijn, zonder dat de door cameratrilling veroorzaakte onscherpte de fotokwaliteit aantast. Het VR-systeem heeft een stille werking en biedt twee standen (Normal voor algemene fotografie uit de hand en Active om de mechanische trillingsfrequenties te corrigeren) plus automatische statiefdetectie. Vervolgens meten we de scherpte van de opnames met Imatest. Is de scherpte van een opname net zo hoog als een opname gemaakt vanaf statief, dan wordt de scherpte gewaardeerd op 100%.
De serie opnames gemaakt zonder beeldstabilisatie bij een sluitertijd van 1/200 sec bleek net zo scherp als de serie opnames met beeldstabilisatie en een sluitertijd van 1/6 sec. Dit zijn uitzonderlijk goede resultaten.
Bokeh
De kortste scherpstelafstand tot het onderwerp is slechts 35 cm.
De Nikon 16-80mm is een objectief dat menig FX objectief naar de kroon steekt als het om bokeh gaat.
Bij goedkopere zoomlenzen voor DX camera’s wil de achtergrondonscherpte nog wel eens wat onrustig overkomen, waardoor je een onderwerp minder goed van de achtergrond isoleert. Voor sommige fotografen is dat een reden om over te stappen op een camera met een FX sensor. Een andere oplossing is om er voor te kiezen om lichtsterkere objectieven – eventueel met een wat langere brandpuntsafstand – te gebruiken op een camera met een DX sensor. Want het is niet alleen de grootte van de sensor die de kwaliteit van de bokeh bepaalt. Zo was ik bijvoorbeeld aangenaam verrast van de bokeh kwaliteit van de Nikon 18-140mm. De Nikon 16-80mm zet die traditie voort en biedt een mooie bokeh.
Conclusie Nikon DX 16–80mm f/2.8–4E ED VR met D7200
Voordelen
- Hoge lichtsterkte
- Perfecte vibratiereductie: 5 stops winst
- Mooie bokeh
- Goede bouwkwaliteit en niet te zwaar
Nadelen
- Zichtbare lichtafval bij volle opening
- Minder scherpte in de hoeken, in vergelijking met het centrum
In onze test realiseerde de Nikon 16-80 vibratiereductie 1 stop meer winst dan de – toch al niet misselijke – 4 stops die Nikon claimt.
In de race naar de gunsten van de fotograaf met een FX camera, worden er in hoog tempo nieuwe high-end objectieven uitgebracht voor camera’s met een volformaat sensor. Die zijn natuurlijk ook te gebruiken op een camera met een DX sensor, maar daarvoor zijn ze eigenlijk wat te groot en duur. Ik was dus aangenaam verrast, toen Nikon de 16-80mm aankondigde, die speciaal is ontworpen voor een camera met een DX sensor en de minder lichtsterke Nikon 16-85mm opvolgt.
Een lichtsterke f/2.8-f/4 zoomlens die slechts 480 gram weegt, met een zoombereik dat breed inzetbaar is voor bijvoorbeeld reportage-, bruilofts of reisfotografie, is een aanwinst in het brede objectievenpallet van Nikon. . Het objectief past uitstekend op de camerabody en de cilinder heeft een rubberen ring die bescherming biedt tegen weersinvloeden. Dankzij de geavanceerde technologie en de compacte afmetingen voorziet dit objectief in de behoeften van kritische amateurfotografen en professionele fotografen die licht bepakt willen reizen met een DX-formaat camera. Nano Crystal Coat, een krachtig vibratiereductiesysteem en een beschermende fluorcoat op de voorste lens zijn belangrijke pluspunten voor deze groep fotografen. Zowel de afwezigheid van nevenbeelden en een winst van 5 stops in onze vibratie reductie test zijn uitzonderlijk goed.
