Professionele, lichtsterke 70-200 mm f/2,8 zoomlenzen behoren qua optische prestaties tot de beste lenzen die er zijn. Als je een zoomlens met eenzelfde beeldhoek en lichtsterkte wil hebben voor een micro-43 camera, dan heb je sinds kort de Panasonic 35-100 mm 2.8. En die is 50% korter, 75% lichter en 50% goedkoper!
Waarschijnlijk zijn jullie net zo benieuwd als wij naar de uitkomst van deze Panasonic 35-100mm test
Panasonic 35-100mm @ 100 mm f/2.8
Beeldhoek @ 100 mm f/2.8
Een 70-200 mm telezoom lens behoort bijna tot de standaarduitrusting van iedere fotograaf die beeldkwaliteit hoog in het vaandel heeft staan. Een maximale opening van f/2.8 maakt het ook makkelijker om in situaties met weinig licht nog scherpe opnames uit de hand te schieten. De ingebouwde beeldstabilisatie (“Power OIS”) versterkt dat nog eens.
Bouw en autofocus
De bouw van deze lens is – ondanks het lage gewicht en het compacte formaat – van professioneel niveau. De meegeleverde zonnekap kan omgekeerd op de lens geplaatst worden voor transport, maar de zonnekap is zo groot, dat je niet meer handmatig kan scherpstellen en moeilijker de zoomring kan bedienen als je de zonnekap op de lens laat zitten zonder hem om te draaien voor gebruik. Als je de zonnekap gebruikt, wordt de lens ongeveer 50% langer.
De aandrijving van de autofocus verloopt heel snel en bij weinig licht stelt deze lens nog steeds snel en nauwkeurig scherp.
Het scherpstellen verloopt net zo snel als met een goede spiegelreflexcamera en is erg stil. Op een Olympus OM-D E-M5 is deze lens iets minder stil dan op een Panasonic GH3.
Beeldstabilisatie
De beeldstabilisatie zet je op een Panasonic camera aan met een schakelaar op de lens. De Power OIS is heel stil: je hoort bijna niet dat die aanstaat. We hebben de beeldstabilisatie getest op een Panasonic GH3 bij een brandpuntafstand van 50 mm. Vanaf een sluitertijd van 1/100 levert Power OIS een scherper beeld dan een opname uit de hand geschoten zonder beeldstabilisatie. In de range van 1/100 seconde tot 1/13 seconde is de winst 2 stops. De opnames die uit de hand zijn geschoten met beeldstabilisatie vertonen ook een veel voorspelbaarder resultaat dan de opnames gemaakt zonder beeldstabilisatie.Tussen de opnames gemaakt zonder beeldstabilisatie met een sluitertijd van 1/100 seconde tot 1/13 seconde zitten soms hele scherpe opnames, maar hoe langer de sluitertijd des te kleiner de kans op een scherpe opname. Bij een sluitertijd langer dan 1/13 seconde is de opname zichtbaar minder scherp dan een opname gemaakt vanaf statief. Dat geldt zowel voor de opnames gemaakt met als zonder Power OIS. Dat zijn minder goede resultaten dan we behaald hebben met de IBIS van een Panasonic lens op de Olympus OM-D E-M5, waar zelfs een sluitertijd van 1/6 seconde nog scherpe opnames leverde.
In de praktijk lukt het om met een sluitertijd tot 1/10 seconde bij een brandpuntafstand van 100 mm een enigszins scherpe opname te maken. Deze opnames zijn niet zo scherp meer als een opname gemaakt met een sluitertijd van 1/200 seconde of korter, maar dankzij de hoge scherpte van de Panasonic 35-100mm nog steeds bruikbaar voor een (kleine) afdruk.
Lichtafval
Op een Panasonic GH3 camera heb je de mogelijkheid om te corrigeren voor lichtafval. Deze correctie is uiterst effectief. Als je de Panasonic 35-100mm gebruikt op een Olympus OM-D E-M5, dan is er bij diafragma 2.8 sprake van 1 stop lichtafval. Dat is gelijkwaardig of lager in vergelijking met de lichtafval van een lens op volformaat bij dezelfde beeldhoek en diafragma. In Lightroom of Photoshop is deze lichtafval eenvoudig te corrigeren.
Vervorming
Zowel de Olympus OMD-EM5 als de Panasonic GH3 voeren een zeer effectieve in-camera correctie uit van de Panasonic 35-100mm vervorming in jpg bestanden. Als je een RAW bestand opent met een ander programma dan Lightroom, Photoshop of Silkypix, dan ontdek je dat dit objectief bij een brandpuntafstand van minder dan 70 mm een zichtbare tonvormige vervorming vertoont. Als je in Photoshop of Lightroom een RAW bestand opent, wordt dit gecorrigeerd nog voordat je de opname op je beeldscherm te zien krijgt. In de praktijk zal je dus zowel bij het werken met RAW als jpg bestanden geen enkele last hebben van vervorming; zelfs niet bij kritische onderwerpen zoals architectuur fotografie. 
Panasonic 35-100mm 2.8 @ 100 mm f/2.8 ISO 800
Bokeh
Een 100 mm micro-43 telelens levert bij volle opening in de praktijk een mooie onscherpe achtergrond op, zoals in bovenstaande voorbeeld.
Toch kan, als er zich op grotere afstand felle lichten op de achtergrond bevinden, er nog steeds een onrustige achtergrond opleveren. Beweeg je muis over de afbeelding hiernaast voor een tweede voorbeeld.
Rechtsonder zie je een beelduitsnede van de bokeh van een dichtbij opname gemaakt met een 100 mm brandpuntafstand.
Overstraling
Ter voorkoming van overstraling heeft Panasonic de lenselementen voorzien van een nano-coating. Ook wordt het objectief geleverd inclusief een zonnekap. Zo lang de zon buiten beeld blijft, heb je geen last van overstraling; zelfs niet als je de meegeleverde zonnekap thuislaat. Bij het recht tegen de zon in fotograferen kan je een klein gebied rondom de zon herkennen, waar er sprake is van verminderd contrast als gevolg van overstraling. In vergelijking met de meeste objectieven is dat gewoon goed, maar dit objectief lijkt iets meer last van overstraling te hebben dan de Panasonic 100-300 mm . We hebben beide lenzen echter niet tegelijkertijd kunnen testen, om het te controleren. Nevenbeelden zijn we, zelfs onder extreme omstandigheden, niet tegengekomen. Dit objectief is zo goed, dat je de zonnekap waarschijnlijk thuis kan laten, zonder dat dit aan de beeldkwaliteit is te merken. 
Scherpte
Om de meetresultaten van dit objectief te kunnen vergelijken met de resultaten van lenzen op volformaat camera’s of camera’s met een APS-C sensor, hebben we de beeldverhouding van de testcamera op 2:3 gezet. We hebben deze lens dus getest met een resolutie van 14 megapixels, in plaats van 16 megapixels als de camera staat ingesteld op de standaard 4:3 beeldverhouding.
Panasonic is er in geslaagd om met de Panasonic 35-100 mm het equivalent van een 70-200 mm f/2.8 zoomlens op een camera met een volformaat sensor te maken. En dat is een heel knappe prestatie, want die lenzen behoren tot de allerbeste lenzen die er te koop zijn. De Panasonic 35-100 mm levert scherpe beelden over alle brandpuntsafstanden vanaf volle opening tot en met diafragma 8. Daarboven neemt de scherpte af ten gevolge van diffractie. Dit is de beste micro-43 zoomlens die we tot op heden hebben getest, waarbij de Panasonic 12-35 mm min of meer gelijkwaardige resultaten levert (maar bij een ander brandpuntsafstanden bereik). De beelden zijn in het centrum meetbaar scherper, waarbij het maximum ligt bij diafragma 4 tot 5.6, maar met het blote oog zal het verschil in scherpte tussen de hoeken en het centrum niet iedereen opvallen. In de grafiek linksonder zie je een vergelijking van de metingen gedaan door Roger Cicala van LensRentals.com (hij heeft 7 exemplaren getest) met de meetresultaten van CameraStuffReview. Let op: het gaat hier om het aantal lijnenparen per beeldhoogte van een niet verscherpt RAW bestand. Normaal laten we in onze testen het aantal lijnen van een in de camera standaard verscherpt en opgeslagen jpg bestand zien in onze Imatest grafieken. De resultaten komen overeen. Alleen bij 100 mm f/2.8 vinden wij duidelijk scherpere beelden. Het zegt, zeker in combinatie met de resultaten van de 7 afzonderlijke exemplaren op Lensrentals, iets over de hoge mate van reproduceerbaarheid van het productieproces van Panasonic.
Als je de scherpte van de Panasonic 35-100 mm bij 100mm wilt vergelijken met de scherpte van de Panasonic 100-300 mm , Panasonic 45-150 mm of de Panasonic 45-175 mm, ga dan naar ons overzicht van prestaties @ 200 mm FF en filter het overzicht op sensor: m43. Deze opname van een pinguïn is gemaakt met een 100mm brandpuntafstand.
Klik (2x) op het plaatje voor voor een voor de website gecomprimeerde versie in hoge resolutie (4608 x 3072). Kijk ook naar de achtergrondonscherpte!
Hieronder een vergelijking van de meetresultaten voor een RAW bestand door LensRentals.com (gemiddelde MTF, in lijnparen per beeldhoogte: LP/PH) met die van CameraStuffReview.
Verschil in scherpte in de uiterste hoeken bij volle opening (f2/8): 100 mm vs 35 mm. Dit zijn twee 100% beelduitsnedes van de hoek linksonder van een testkaart, gemaakt bij f2/8 met een brandpuntafstand van 35 mm en 100 mm. Er zijn maar weinig lenzen die een dergelijke scherpte in de uiterste hoeken alten zien bij volle opening. En het verschil in scherpte tussen de uiterste brandpuntsafstanden is klein. Voor mijn gevoel is in dit geval het resultaat bij 100 mm zelfs iets beter dan bij 35 mm.
Chromatische aberratie
Zowel in RAW als in jpg bestanden gemaakt met de Olympus OM-D EM-5 is de chromatische aberratie zo laag, dat je er bij grote vergrotingen in de praktijk geen last zal hebben. In combinatie met de Panasonic GH3 is de chromatische aberratie zelfs nog iets lager. Waarschijnlijk omdat Panasonic in-camera correctie van chromatische aberratie toepast, hoewel dit objectief dat eigenlijk niet eens nodig heeft.
Conclusie
Voordelen
- Micro-43 eerste lichtsterke (f/2.8) telezoom
- Optische prestaties van professioneel niveau
- Bouw en afwerking van professioneel niveau; extra afgedicht tegen stof en spatwater
- Compacte afmetingen en laag gewicht
- Ingebouwde beeldstabilisatie
Nadelen
- Adviesprijs van professioneel niveau
- Gevoelig voor overstraling, maar geen nevenbeelden
Een lichtsterke 70-200mm (volformaat equivalent) telezoomlens ontbrak nog in het ruime aanbod van micro-43 lenzen. De Panasonic 35-100 mm f/2.8 vult die lacune met verve. De bouw van deze lens is – ondanks het lichte gewicht en het compacte formaat – van professioneel niveau. En Panasonic is er in geslaagd om qua optische prestaties met de Panasonic 35-100 mm het equivalent van een 70-200 mm f/2.8 zoomlens op een camera met een volformaat sensor te maken. Dat is een heel knappe prestatie, want die lenzen behoren tot de allerbeste lenzen die er te koop zijn. Bij een adviesprijs van 1299 euro hebben we het over een hoop geld. Gezien de optische prestaties en de hoge kwaliteit van de bouw, is deze lens zeker niet duur.
