De systeemcamera’s met verwisselbare lenzen van Fuji zijn pas sinds begin 2012 op de markt. Omdat deze camera’s een eigen Fuji-vatting hebben, passen er alleen Fujinon lenzen op deze camera’s. Fuji toont haar commitment door in hoog tempo een arsenaal aan lenzen uit te brengen. Het is de ambitie van Fuji om aan het eind van 2013 een lenzenpakket van 10 lenzen uitgebracht te hebben.
De Fujinon XF 60mm f/2.4 R macro verscheen eind 2012 en is tegelijkertijd toepasbaar als korte telelens, portretlens en als macro lens. Op dit moment is het nog de Fujinon XF lens met de langste brandpuntsafstand, tot de Fujinon 55-200 mm is uitgekomen. We hebben deze Fuji 60 mm macro lens getest in combinatie met de Fujifilm X-E1; een camera met een elektronische zoeker en het uiterlijk en gebruiksgemak van een meetzoeker camera.

Fujinon XF 60mm f/2.4 R macro test

Fujinon XF 60mm f/2.4 R macro @ f/2.4

Strikt genomen is dit objectief geen macrolens, omdat de maximale afbeeldingsmaatstaf 1:2 is, in plaats van 1:1. Als je rekening houdt met de crop-factor van 1.5, komt een opname gemaakt met de Fujinon 60mm macro ook qua afbeeldingsmaatstaf op een afdruk bijna overeen met een opname gemaakt met een 90mm macrolens op een camera met een volformaat sensor. De beeldhoek van dit objectief komt overeen met de beeldhoek van een 90mm lens op een camera met een volformaat sensor. Daarmee is de Fujinon XF 60 mm een macrolens die ook goed bruikbaar is als korte telelens of portretlens.

Bouw en ontwerp

Het Fujinon XF 60mm macro objectief is uitgevoerd in een combinatie van metaal en hoogwaardige kunststof, waardoor het zeer degelijk aanvoelt en toch lekker licht is. De ring waarmee je handmatig kan scherpstellen, is lekker breed en loopt fraai gedempt.  De grote meegeleverde zonnekap is van metaal. In tegenstelling tot de meeste hedendaagse objectieven, kies je het diafragma niet op de camera, maar door aan een smalle ring op de lens te draaien, die dicht tegen de body aanzit. Voor fotografen uit het analoge tijdperk zal deze diafragmaring vertrouwd overkomen, want vroeger werd het diafragma op vrijwel alle merken camera’s op deze wijze ingesteld.
Op de site van Fuji staan (berekende) MTF-charts weergegeven die we hieronder laten zien, waaruit blijkt dat er weinig verschil is tussen Meridionale en Sagitale MTF (~horizontale en verticale resolutie). Dat is een aanwijzing voor een mooie bokeh. Meestal zijn de gegevens die producenten op hun websites publiceren, gebaseerd op de berekeningen van het ontwerp van een lens. Klik op bovenstaande praktijkopname om zelf een oordeel te vormen over de bokeh.

Scherpstellen

De elektronische aandrijving van de autofocus is van het “Drive by Wire” type: als de camera uitstaat, kan je wel aan de afstandsring draaien, maar de ingestelde afstand blijft onveranderd. Als je dit objectief in de macrostand wilt gebruiken, dan stel je dat op de camera in. Er verschijnt dan een bloemetje linksboven in het zoekerbeeld van de Fujifilm X-E1. Als de macrostand niet wordt gebruikt, blijft het scherpstelbereik mooi beperkt, wat de AF snelheid ten goede komt. Het scherpstelbereik in de macrostand is mooi lang: van oneindig tot de kortste instelafstand heb je meerdere slagen nodig. Hierdoor kan je ook zeer nauwkeurig handmatig scherpstellen. De elektronische zoeker van de Fujifilm X-E1 is een uitkomst als je handmatig wilt scherpstellen, want bij meetzoeker camera’s met een optische zoeker is het door de parallax praktisch niet mogelijk om een onderwerp van dichtbij te fotograferen.Het scherpstellen met de AF van de Fujifilm X-E1 verloopt nauwkeurig: zeer reproduceerbaar en zonder backfocus of frontfocus. In vergelijking met de AF van micro-43 camera’s, maar ook in vergelijking met de Fujinon XF 18-55 mm, is de AF duidelijk langzamer. Als een onderwerp heel dichtbij is, wordt dat het duidelijkst merkbaar. Bij weinig licht zonder gebruik te maken van het AF hulplicht kostte het soms moeite om scherp te stellen. De AF motor is duidelijk hoorbaar als je met de Fujifilm X 60mm scherpstelt. Als je dezelfde camera (Fujinon X-E1), met de recent uitgebrachte Fujinon XF 18–55mm gebruikt, is AF volledig stil.

Beeldstabilisatie

De Fujinon XF 60mm macro heeft geen ingebouwde beeldstabilisatie. Bij macro-opnames zal je de beeldstabilisatie minder snel missen. Beeldstabilisatie is minder effectief op zeer korte afstand. En veel macro opnames worden gemaakt met een (ring-)flitser, of vanaf statief, waar je niet te maken hebt met bewegingsonscherpte van de fotograaf.

Scherpte Fujinon XF 60 mm macro

De Fujinon 60 mm levert hele mooie jpg bestanden op, die scherp zijn van uiterste hoek tot uiterste hoek, vanaf volle opening tot en met diafragma 11. Zie ook de hoge resolutie bestanden van Fujinon XF 60mm praktijkopnamen die je kunt downloaden van de site van Fuji. De scherpte wordt bepaald door de combinatie van camera en lens. Dankzij de speciale Fuji sensor zonder laagdoorlaatfilter, komen de opnames gemaakt met de 16 megapixel Fujifilm X-E1 en de Fujinon XF 60mm macro qua scherpte overeen met opnames gemaakt met een volformaat sensor camera van 20+ megapixels, zoals bijvoorbeeld de Canon 5D MK3. Lees hierover bijvoorbeeld ook de Fujinon X-E1 review van Frank Doorhof. De met Imatest gemeten scherpte in de hoeken blijft bij alle diafragma’s iets achter op het centrum, maar het verschil is met het blote oog niet te zien. Je zou kunnen zeggen dat het een nuanceverschil is tussen heel scherp in de uiterste hoeken en heel erg scherp in het centrum.Fujinon XF 60mm f/2.4 R macro @ f/2.4

Lichtafval

Ook qua lichtafval scoort dit objectief goed. Vanaf f/2.4 tot f/4 kan je bij zeer egaal verlichte onderwerpen, zoals een egaal blauwe lucht, zowel in jpg als in RAW bestanden een lichte mate van lichtafval tegenkomen, maar in verreweg de meeste situaties is de lichtafval volledig te verwaarlozen. Lichtafval is achteraf softwarematig eenvoudig te corrigeren, als je wilt.

Vervorming Fujinon XF 60mm macro

Fuji past een effectieve in-camera correctie van vervorming toe, die leidt tot mooie bestanden zonder zichtbare vervorming. In jpg bestanden die in de Fujifilm camera worden opgeslagen en in RAW bestanden die je opent in Photoshop of Lightroom, is de vervorming zo laag, dat het volledig verwaarloosbaar is. Als je de Fujinon XF 60mm f/2.4 R macro bestanden opent met een andere RAW converter, dan is er sprake is van zichtbare (meer dan 2%) kussenvormige vervorming. Indien nodig zou je dit eenvoudig softwarematig kunnen corrigeren.

Bokeh

Dit objectief behoort tot de allerbeste als het je te doen is om een mooie achtergrondonscherpte bij een camera met een APS-C sensor. De bokeh van een felle lichtbron blijft mooi rond tot diafragma 5.6. Vanaf f/5.6 begint die bokeh de hoekige vorm van het diafragma aan te nemen. Alleen aan de buitenkant is een lichte ring waarneembaar in de bokeh opnames die we in de studio hebben gemaakt. Bij volle opening zie je aan de uiterste randen kattenoog bokeh als gevolg van lichtafval. In de twee praktijkopnames die we afbeelden bij deze Fujinon XF 60mm macro test is te zien hoe mooi de bokeh van dit objectief is.

Overstraling

Ondanks dat de afzonderlijke lenselementen door Fuji zijn voorzien van een coating om interne reflecties te verminderen, kan je bij het begruik van de Fuji 60 mm macro lens in de praktijk soms last hebben van overstraling. Een consequent gebruik van de mooie meegeleverde zonnekap reduceert het risico op overstraling door een felle lichtbron net buiten beeld. Maar in de extreme situatie waar je recht tegen een felle lichtbron in fotografeert, kan je een verminderd contrast rondom de lichtbron en ook nevenbeelden tegenkomen.

Chromatische aberratie

Laterale chromatische aberratie, bij sommige lenzen soms zichtbaar in de vorm van rood/paarse en groene randen bij scherpe contrastovergangen in de hoeken van het beeld, zal je bij de Fujinon XF 60mm macro niet tegenkomen. Chromatische aberratie is in zowel jpg bestanden als in Lightroom geconverteerde RAW bestanden heel erg laag bij alle diafragma’s.

Conclusie Fujinon XF 60mm f/2.4 R macro test

Voordelen

• Zeer hoge beeldkwaliteit op vrijwel alle onderdelen (resolutie, vervorming, chromatische aberratie)
• Zeer degelijk uitgevoerd en toch heel licht
• Mooie bokeh

Nadelen

• Enigszins gevoelig voor overstraling
• AF is langzaam, met name als een onderwerp dichtbij is
• Geen ingebouwde beeldstabilisatie

Het Fujinon XF 60mm macro objectief ligt goed in de hand, is erg degelijk gebouwd. Ook de optische kwaliteiten zijn erg goed. Dit objectief behoort, mede dankzij de unieke 16 megapixel Fuji sensor in de X-E-1, qua beeldkwaliteit tot de beste objectieven die we tot op heden hebben getest op een camera met een APS-C sensor. Eigenlijk hebben we in onze Fujinon XF60mm test geen echte nadelen gevonden voor dit objectief, of het moet de gevoeligheid voor overstraling zijn bij direct tegenlicht. De kwaliteit van de bokeh doet niet onder voor de bokeh van veel lenzen op een camera met een volformaat sensor. De combinatie van scherpe macro-opnames, portretten met een mooie wollige achtergrond en een zeer aantrekkelijke prijs maken dit objectief tot een echte aanrader voor alle bezitters van een Fujifilm systeemcamera.