Begin oktober 2012 hebben we de Canon 8-15 mm Fisheye getest op een camera met een APS-C sensor (Canon 650D). Nu publiceren we een Canon 8-15 test, waar we een camera met een volformaat sensor (Canon 5D MK3) gebruiken. De Canon 8-15 mm zoomlens is sinds eind 2010 op de markt en is een lens die unieke beelden oplevert. Er zijn ook maar weinig Fisheye zoomlenzen te koop. De Tokina 10-17 mm, die we eerder hebben getest op een Canon 60D, is op dit moment het enige alternatief.
Canon Fisheye zoom lens @ 11 mm
Bij een brandpuntafstand van 8 mm (bovenstaande opname) levert de Canon 8-15 mm een indrukwekkende horizontale beeldhoek van 180 graden. Maar een groot deel van de randen is zwart als gevolg van vignettering. Zelfs bij een brandpuntafstand van 11 mm zijn de uiterste hoeken nog zwart. Als je geen zwarte randen wilt, moet je voor een opname gemaakt bij een brandpuntafstand van 8 mm een fors verlies aan resolutie moeten accepteren, omdat je het beeld bijsnijdt. En het beeld dat je overhoudt na het bijsnijden van een opname gemaakt bij 8mm, is – als je een beeldverhouding van 3:2 handhaaft – meer vervormd, maar niet weidser dan een opname gemaakt met een brandpuntsafstand van 15 mm Wil je zo veel mogelijk van die enorme beeldhoek bij een 8 mm brandpuntafstand behouden, dan is het bijsnijden naar een panorama opname (hieronder) beter.
Canon 8-15 mm @ 15 mm
Bouw en autofocus van de Canon 8-15 mm
De lensbody is zoals alle nieuwe modellen in de L-serie, voorzien van een nieuwe textuur. De Canon EF 8-15mm f/4L Fisheye USM wordt geleverd met een lensdop, hoes en zonnekap. Dat is fijn, want groothoeklenzen altijd meer gevoelig zijn voor reflecties bij tegenlicht. De ultrasone autofocus motor (USM) stelt snel en nauwkeurig scherp. Het Canon Fisheye objectief is bestand tegen stof en water en daardoor bruikbaar onder extreme omstandigheden.{insertgrid ID = 288}
Beeldstabilisatie
De Canon 8-15 mm Fisheye heeft geen ingebouwde beeldstabilisatie. Veel mensen gaan uit van de stelregel dat je voor een scherpe opname minimaal een sluitertijd nodig hebt van 1/brandpuntafstand. Maar bij camera’s met een hoge resolutie is het beter om uit te gaan van 1 / 2 x de brandpuntsafstand. Bij een brandpuntafstand van 8 mm heb je al aan een sluitertijd van 1/16 seconde genoeg om een scherpe opname te maken met de Canon 8-15 mm op een Canon 5D MK3. In combinatie met de lichtsterkte – f/4 – van deze lens en de mogelijkheid om bij een moderne camera, zoals de Canon 5D MK3, zonder problemen een 1600 ISO of hoger te kunnen gebruiken, compenseert de afwezigheid van beeldstabilisatie ruimschoots. 
Canon 8-15 mm Lichtafval
We hebben de Canon 8-15 mm lichtafval niet gemeten. Deze afbeelding illustreert waarschijnlijk meteen waarom we dat niet hebben gedaan. Bij een brandpuntsafstand van 8 mm hebben we te maken met een circulaire Fisheye lens, waar de randen en hoeken zwart worden ten gevolge van vignettering.
Vervorming en vertekening
De vervorming van een Fisheye lens loopt op tot 25% of meer bij een 8 mm brandpuntafstand. Toch blijkt in de praktijk dat er veel toepassingen zijn waar de vervorming niet storend aanwezig is, zolang je de horizon maar in het midden van de opname plaatst. Doe je dat niet, of houd je de camera scheef, dan creëer je als fotograaf een aanzienlijke vertekening.
Canon 8-15 mm Bokeh
De scherptediepte van Fisheye lenzen is zo groot, dat een opname al snel van voor tot achter scherp is. We hebben de bokeh van deze Canon 8-15 mm zoomlens bekeken in opnames die van zeer dichtbij waren gemaakt. De bokeh van de Canon Fisheye op een camera met een volformaat sensor valt mee.
Overstraling van de Canon 8-15 mm
Overstraling en nevenbeelden komen veel voor bij groothoeklenzen. Canon heeft alle lenselementen voorzien van Super Spectra Coating en de binnenkant van het frontelement voorzien van SubWavelength Structure Coating. Hierdoor is de kans op interne reflecties daadwerkelijk verminderd. De front- en achterelementen zijn voorzien van een fluor coating die water, stof en vuil afstoten. De lens is hierdoor goed schoon te houden.
In de praktijk kwamen we geen storende overstraling of nevenbeelden tegen, zelfs niet als we recht tegen de zon in fotografeerden, zoals in de opname hiernaast. Onder in beeld is de zonnekap zichtbaar. Zelfs in de studio kwamen we onder extreme omstandigheden slechts een lichte overstraling en een nevenbeeld tegen. Absoluut klasse.
Canon 8-15 mm Scherpte
We hebben de resolutie gemeten bij een brandpuntafstand van 12 mm en 15 mm. Bij een Fisheye lens op een camera met een volformaat sensor zijn de hoeken zwart, waardoor je op die plaatsen geen resolutie kunt meten. Bij een brandpuntafstand van 12 mm blijft de scherpte aan de randen achter op de scherpte in het centrum. Maar na twee stops diafragmeren zijn de randscherpte en de centrum scherpte aan elkaar gelijk. Bij een brandpuntafstand van 15 mm is dat al na 1 stop diafragmeren.
Chromatische aberratie
We hebben chromatische aberratie gemeten bij een brandpuntafstand van 12 mm en 15 mm. Vanwege het karakter van een Fisheye lens is er in de hoeken sprake van sterke vignettering (de hoeken zijn zwart) en hebben we chromatische aberratie in de hoeken niet kunnen bepalen. In de Canon 5D MK3 jpg bestanden is de chromatische aberratie aan de randen laag. In de praktijk zal je geen storende chromatische aberratie tegenkomen. Een hele goede prestatie voor een Fisheye lens.
Conclusie TEST CANON EF 8-15 MM F/4L USM FISHEYE & CANON 5D MK3 (C FF)
Voordelen
- Fisheye zoomlens
- Zoomreik met een grote beeldhoek
- Chromatische aberratie mooi beperkt
- Ongevoelig voor overstraling en nevenbeelden
- Bouw van hoge kwaliteit
- Fisheye vervorming
Nadelen
- Zichtbare lichtafval bij alle brandpuntsafstanden
- Fisheye vervorming
De Canon 8-15 mm is een unieke Fisheye zoomlens. Het enige alternatief dat we getest hebben is de goedkopere Tokina 10-17 mm, maar optisch gezien is de Tokina Fisheye zoom geen partij voor de Canon. De scherpte van de Canon 8-15 mm is OK, de chromatische aberratie is – voor zover we die hebben kunnen meten – mooi beperkt. Deze lens is ongevoelig voor overstraling en nevenbeelden, wat een extreem knappe prestatie is van Canon. Bij de kortere brandpuntsafstanden komt de zonnekap in beeld. Maar het eerste dat je bij zal blijven na het gebruik van deze lens, zal het plezier zijn dat je beleefde aan het zien van de wereld in een totaal ander perspectief.
